Introductie
Kruidenrijk grasland is een belangrijke beheermaatregel in het weidevogelbeheer. Kruiden trekken insecten aan en door de gevarieerde open vegetatiestructuur kunnen weidevogelkuikens efficiënt foerageren naar insecten. Het ene kruidenrijke perceel is echter het andere niet. In de praktijk zijn er grote verschillen in de kwaliteit van het kruidenrijk grasland. Terwijl het ene perceel vol met kruiden staat wordt het andere perceel gedomineerd door grassen, terwijl ze allemaal, vaak al meerdere jaren, het ANLb pakket kruidenrijk grasland hebben.
Doel van het project is om zicht te krijgen op aan welke knoppen je als boer/beheerder kunt draaien om de kwaliteit van het kruidenrijk grasland te verbeteren.
Hierbij zijn in 4 regio’s op kleigrond in Friesland zowel goed ontwikkelde (n=12) als slecht/matig ontwikkelde kruidenrijke ANLb percelen (n=12) geselecteerd. Ter vergelijking zijn kruidenrijke percelen van terreinbeherende organisaties (SNL) (n=12) en regulier beheerde percelen meegenomen in het onderzoek (n=12).
In maart 2022 is op de percelen onderzoek gedaan naar de chemische, biologische en fysische eigenschappen van de bodem. Hierbij zijn metingen gedaan aan o.a. nutriënten, pH, bodemvocht, grondwater, regenwormen, schimmels en nematoden. In de maanden mei en juni zijn gedurende 3 meetrondes metingen gedaan aan de hoeveelheid insecten, de dichtheid van de vegetatie en de botanische samenstelling van het perceel. Om verschillen tussen percelen te kunnen verklaren is het de geschiedenis en het beheer van het perceel in kaart gebracht (Bemesting, leeftijd grasland, aantal jaren in kruidenrijk beheer, maai- en beweidingsbeheer).
Daarnaast zijn er verspreid door Friesland verschillende demo’s aangelegd om te experimenteren met het aanleggen en verbeteren van de kwaliteit van kruidenrijk grasland. Zo zijn er demo’s aangelegd waar geëxperimenteerd wordt met andere vormen van maaibeheer en het verbeteren van kruidenrijk grasland door het inbrengen van zaden vanuit kruidenrijk maaisel.
De verzamelde informatie wordt uitgewerkt tot een weidevogelwijzer. Door het ontwikkelen van een weidvogelwijzer kunnen boeren en agrarisch collectieven de kwaliteit van kruidenrijk grasland voor weidevogels en bedrijfsvoering beoordelen en de kansen voor verbetering in beeld brengen. De volgende aspecten worden hierin meegenomen:
– Vanuit de adulte weidevogel: voedsel (aanbod en bereikbaarheid)
– Vanuit het weidevogelkuiken: voedsel (aanbod en bereikbaarheid) en dekking
– Vanuit de boer: beheer, inpasbaarheid en voederkwaliteit
Samenwerking
In het project optimalisatie kruidenrijk grasland wordt door Hogeschool van Hall Larenstein in samenwerking met de collectieven en het Louis Bolk Instituut, onderzoek gedaan naar goed ontwikkeld en matig/slecht ontwikkeld kruidenrijk grasland. Het project wordt gefinancierd door het Ministerie van LNV en de Provincie Fryslân.
